Soru: Kadının kocasından izin almadan evden dışarı çıkması câiz midir?

Hamd ve hüküm, Allâh Subhânehu ve Teâlâ’ya mahsustur…

Kadının kocasının izni olmadan evden dışarı çıkması zarûrî haller dışında câiz değildir. Bu hüküm üzerinde İslâm âlimleri ittifak etmiştir. Allâh Subhânehu ve Teâlâ, kadınların evlerinde oturmalarını ve câhiliye döneminde olduğu gibi açılıp saçılmamalarını emretmiştir. Nitekim O, şöyle buyurmaktadır:

“Evlerinizde oturun. Önceki câhiliye dönemi kadınlarının açılıp saçıldığı gibi siz de açılıp saçılmayın.” [Ahzâb: 33/33]

İbn Cevzî rahîmehullâh, âyetin tefsîrinde şöyle demiştir: “Müfessirler -âyetin mânâsı hakkında- şöyle dediler: Kadınlara evlerinde vakar ve sükûnetle oturmaları ve dışarı çıkmamaları emredilmiştir.” [İbn Cevzî, Zâdu’l-Mesîr: 3/461.]

Kurtûbî rahîmehullâh ise şöyle demiştir: “Bu âyet, evde kalmanın lüzumunu ifâde etmektedir. Âyetteki hitâb, her ne kadar Nebî sallallâhu aleyhi ve sellem’in hanımlarına yönelik ise de mânâ itibariyle diğer kadınlar da bu hitâbın kapsamına girmektedir. Kaldı ki burada bütün kadınların kastedildiğine dâir bir delîl olmasa bile şerîat, hanımların evlerinde kalmalarını emreden ve zarûret olmadıkça dışarı çıkmaktan men eden hükümlerle doludur.” [Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâm: 14/179.]

Abdullâh b. Ömer radîyallâhu anhumâ’dan rivâyet edildiğine göre, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“Sizden biriniz, eşi mescide gitmek için izin istediğinde, onu engellemesin.” [Buhârî (5238); Müslim (442)]

Buhârî rahîmehullâh, bu hadîsin içinde bulunduğu bâb başlığını: “Kadının mescide ve diğer yerlere gitmek için kocasından izin istemesi” şeklinde koymuştur. [Buhârî, es-Sahîh: 7/38.]

Buna göre kadın, mescid ya da başka bir sebeb için olsun dışarı çıkmak istediğinde kocasından izin almalıdır. Hadîsde mescide gitmek gibi dîni bir sebeb için izin almanın gereği açık olduğuna göre, dünyevî bir sebeble dışarı çıkmak için izin almanın lüzumu, tartışmaya ya da düşünmeye mahal bırakmayacak kadar açıktır. İbn Kudâme rahîmehullâh, şöyle demiştir: “Kadının kocasının izni olmadan dışarı çıkması câiz değildir.” [İbn Kudâme, el-Muğnî: 7/295.]

Abdullâh İbn Mesud radîyallâhu anh’dan rivâyet olunduğuna göre, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“Kadın avrettir. O dışarı çıktı mı şeytân onu kendisine yakınlaştırır. Kadının Rabbinin vechine en yakın olduğu hal, evinin içinde bulunduğu zamandır.” [Tirmizî (1173); İbn Hibbân (5598)]

Hadîste ifâde edildiği üzere kadın, yabancı gözler için haram olan kıymetli bir canlıdır. Allâh Subhânehu ve Teâlâ, onu yabancılardan, hilebaz ve şehvetperest kimselerin bakışlarından korumak için tesettürü emretmiştir.

Abdullâh b. Ömer radîyallâhu anhumâ’dan rivâyet edildiğine göre, bir kadın Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem’e gelerek: “Kocanın karısı üzerindeki hakkı nedir? diye sordu. Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Kadın, bineğinin üzerinde bile olsa kocası onu arzuladığında kendisini ondan engellememesidir. İzni olmadan evinden bir şeyi başkasına (sadaka da olsa) vermemesidir. Eğer bunu yaparsa ecri kocasına ve vebâli ise kendisine olur. İzni olmadan nâfile oruç tutmamasıdır. Eğer bunu yaparsa ecir değil günah almış olur. Kocasının izni olmadan evinden dışarı çıkmamasıdır. Eğer bunu yaparsa melekler, rahmet melekleri, gazab melekleri tevbe edinceye ya da evine dönünceye kadar ona lanet ederler.” Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem’e: (O koca) Zâlim bir kimse olsa da mı? denildi. Şöyle buyurdu: “Zâlim olsa da (bu böyledir).” [Beyhakî (el-Kübrâ: 14713); Taberânî (el-Evsat: 513)]

Behûtî rahîmehullâh, şöyle demiştir: “Koca, hanımının yerine getirilmesi gerekli olan (zarûrî) ihtiyaçlarını temin ettiği takdirde, kadının kocasından izinsiz dışarıya çıkması haramdır. Ancak koca, kadının gerekli ihtiyaçlarını dışarıdan sağlamıyorsa, kocanın izni olsa da olmasa da zarûret kabilinden olduğu için kadın (zarûrî olan) kendi ihtiyaçlarını karşılamak üzere dışarı çıkabilir.” [Behûtî, Keşşâfu’l-Kınâ: 5/197.]

İbnu’l-Humâm rahîmehullâh ise şöyle demiştir: “Kadının kocasının rızâsı olmadan ilim meclisine gitmesi de câiz değildir. Şâyet onun sorması gereken (zarûrî) bir sorusu olursa, bu takdirde kocası bir ilim adamına sorar ve karısına haber verir. Koca sormaktan çekinirse o takdirde kocasının rızâsı olmadan çıkar.” [İbnu’l-Humam, Fethu’l-Kadîr: 4/398.]

İfâde olunduğu üzere zarûrî haller dışında kadının kocasından izinsiz olarak evinden dışarı çıkması haramdır. Bunu yapan kadın, tekrar kocasının evine dönünceye kadar nafaka hakkını da kaybeder.

Kaan Sâlih.